Pek çok çocuğun günlük beslenmesinde yüksek miktarlarda şeker, rafine nişasta, kolalı içecekler, suni yağlar, gıda boyaları, çeşitli katkı maddeleri ve koruyucu kimyasallar bulunmaktadır.

Bu beslenme tarzı çok yüksek enerji içermektedir ve aynı zamanda temel besinlerden de eksik bir beslenme düzeni demektir. Ülkemizde “ıvır zıvır” olarak bilinen yabancı otoritelerce de “junk food” olarak nitelendirilen bu ürünlerin (çeşitli beslenme uzmanlarının yaptığı bilimsel araştırmalarda) hiç bir besleyici değer taşımadığı belirtilmektedir. Bu ürünler çocuklarımızın öğrenme yetilerinde, ruh hallerinde ve davranışlarında dalgalanmalara neden olmaktadır.

Zayıf beslenme düzeni zayıf sağlık demektir. Çoğu zaman hazırlanması ve satın alınması kolay olan hazır yiyeceklerle çocuklarımızın sağlığını kendi ellerimizle bozmaktayız. Bu çeşit beslenme ile vücudumuzun ve beynimizin yaşamsal fonksiyonlarını sağlayan önemli gıdaları ya eksik miktarlarda ya da hiç alamamaktayız.

Araştırmalar koruyucu maddeler içeren yiyeceklerin agresyon, hiperaktivite ve davranış problemlerine neden olabileceğini göstermektedir. Avrupa Birliği 15 temmuz 2010 tarihinden itibaren azoboyalar, çözücüler, endokrin bozucular ve ağır metaller içeren gıdaların etiketlerinde bu maddelerin varlığının bildirilmesini zorunlu kılmıştır. Ayrıca gıda boyası olarak kullanılan E-102, E-104, E-110, E-122, E-124 ve E-129 numaralı boyaların otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye yol açtığını kanıtlayan bilimsel yayınlar nedeniyle bu gıda boyalarını içeren ürünlerin etiketlerinde bu durumu belirten ibarelerin yazılmasını da zorunlu hale getirmiştir. Genellikle diğerine göre daha ucuz olan ürünlerde bu ürüne jelatin gibi kıvamı ayarlayan, gıda boyaları gibi rengini ayarlayan ve glukoz, suni tatlandırıcı gibi tadını veren çeşitli kimyasallar katılmaktadır.

Yağ oranı düşük diye bildiğimiz pek çok yoğurtta da genellikle koyulaştırıcı olarak bilinen mısır nişastası, suni tatlandırıcı veya benzeri ürünler kullanılmakta dolayısı ile de besin değerleri düşük olmaktadır. Doğal bir probiotik olan yoğurdun raf ömrünü uzatabilmek adına içerisine eklenen koruyucular da sindirim ve bağışıklık sistemimiz için çok önemli olan bu probiotik özelliğini yok etmektedir.

Hazır yemeklerde sağlık için son derece zararlı olduğu pek çok araştırma ile kanıtlanmış hidrojenize yağlar, koruyucular, deri ve kemik tozları ve benzeri hileli malzemeler ucuz olsun diye kullanılmaktadır.

Fastfood ürün satan yerlerde de çoğunlukla yüksek ısıda sıkıştırılarak üretilen bitkisel yağlar kullanılmakta ve bunlarla yapılan pişirme işleminde de yüksek ısıda zararlı yağ asitleri ortaya çıkmaktadır.

Süpermarketlerde genellikle daha çok insan satın alıyor diye daha büyük üretilmiş meyveler veya sebzeler satılmaktadır. Çoğu zaman bunun anlamı “daha zayıf vitamin ve mineral” ve bunun yanı sıra aslında “hiç bulunmaması gereken hormon” içeriği demektir. Son dönemlerde bunlara bir de genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) eklenmiştir.

Yiyeceklerde kullanılan yapay tatlandırıcıların çoğu sentetik kimyasallardan oluşmaktadır. Tadları ve kokuları doğallarıyla aynı olduğundan eklendikleri ürünlerde fark edilemedikleri gibi doğal haline özdeş de değillerdir. Tüm dünya pazarlarında satılan hazır meyve suları veya gazlı içeceklerde yüksek oranda şeker kullanılmaktadır. Besin değeri olmadığı halde haddinden fazla enerji yüklemesi yapılmaktadır. Örneğin 330 ml. olarak sunulan bir cola da 25gr şeker bulunmaktadır. Şeker içermiyor diye satılanlarda ise suni tatlandırıcılar vardır. Bunların da özellikle çocuklar için farklı riskler taşıdığı kanıtlanmıştır. Düzenli kullanılmaları halinde vücudun mineral düzeylerinde önemli düzeylerde azalmalara yol açabilmektedir. Hatırlayınız; rafine şeker birkaç yüzyıl öncesine kadar insan hayatında yoktu. Henüz keşfedilmemişti. Yani beşbin yıldan uzun bir süreçte insan yaşamı için gerekli değildi. Öyleyse bu kötü alışkanlığı hayatımızdan çıkarmamız durumunda hiçbir eksiklik söz konusu olmayacaktır.

Çocuklarımız şeker ve nişastalı yiyecek bağımlısı olabilirler. Pek çok rafine nişastalı ve şekerli ürün çocuğumuzun beyin, sindirim ve bağışıklık sistemine hasar verebilir. Sonuç olarak da ruh hali, enerji dalgalanmaları, öğrenme güçlüğü, davranış problemleri gibi sorunlara davetiye çıkarılabilmektedir. Bunun yanı sıra barsakta kötü bakterileri besleyerek floranın bozulmasına yol açmaktadır. Bu durumda barsağın geçirgenliği bozulmakta ve vücut için gerekli vitamin ve minerallerin alımında sorunlar yaşanmaktadır. Böylece hem vücudun biyokimyası bozulmakta hem de bağışıklık sistemi zayıflamaktadır.

Günümüz çocukları sızma zeytin yağı gibi doğal bir yağ değil de kötü yağlar olarak bilinen hidrojenize bitkisel yağlar ile yapılan yemekleri yemekte veya rafine edilmiş, pek çok işlem görmüş hazır kek, pasta, bisküvi, vb. ürünleri tüketmektedir. Oysa beynin gelişmesi ve fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için omega-3 (EPA-DEHA), omega-6 gibi temel yağlar (esansiyel yağlar) gerekmektedir. Bunlar da vücut tarafından üretilemediği için besin yolu ile almamız zorunludur. Esansiyel yağlar için en iyi kaynak deniz ürünleridir. Bununla birlikte özellikle son 20 yıldır denizlerdeki artan kirlilik bu kaynakları doğrudan kullanmamızı engellemektedir. Bunun yerine ağır metallerden arındırılmış balık yağları tercih edilmelidir. Son çalışmalar göstermiştir ki bağışıklık sistemi, kalp ve beyin sağlığı için çocuklarımıza verdiğimiz omega-3 onların hızlı okuma, heceleme, dikkat, hafıza gibi sorunlarına yardımcı olmaktadır. Ayrıca kendine ve çevresine zarar veren davranışlarında da belirgin düzelmeler sağlamaktadır.

Gıdalar ve beslenme alışkanlıkları çocukların çoğunun ruhsal ve fiziksel sağlığında anahtar rol oynarlar. Bunun için onların ruh ve beden sağlığını korumak adına onlara yedirdiğimiz tüm ürünler konusunda daha dikkatli ve bilgili olmalıyız. Bu arada gıdalar kadar onların saklama koşulları ve içinde bulundukları şişe ve ambalajlar da önemlidir. Olabildiğince doğal ürünlerin tüketilmesine çaba gösterilmeli, mümkün olduğunca da raf ömrü uzatılmış, içerisine boya, antibiyotik, hormon, kıvam arttırıcı, koruyucu gibi katkı maddeleri bulunan ürünlerden uzak durmalıyız. Bunu gelecek nesillerimiz için yapmalıyız.

Çok yakın bir gelecekte ülkemizde de hastalıkların değil hastaların tedavi edilmesini hedefleyen bireysel tedaviler ön plana çıkacak ve bu tedaviler biçimlendirilirken de öncelik verilen konu gıdaların genlerimiz üzerindeki etkileri (Nutri-Genomics) olacaktır. Bu yaklaşım sayesinde mutasyona uğramış genler By-pass edilebilmektedir. Böylece pek çok genetik mutasyona bağlı hastalığın kısmen veya tamamen sağıtımı söz konusu olabilecektir.